Μεστά – Μεσαιωνικό Kαστροχώρι
Στο νοτιοδυτικό άκρο της Χίου, πάνω σε μια μικρή κοιλάδα, ξεχωρίζει ένα από τα ωραιότερα και πιο καλοδιατηρημένα καστροχώρια της Χίου, αλλά και όλης της Ελλάδας: τα Μεστά!
Χτισμένο από τη βυζαντινή εποχή, το ιδιαίτερο αυτό χωριό-κάστρο βελτιώθηκε αργότερα σαν χωριό-φρούριο από τους Γενουάτες, για να προστατεύεται από τους πειρατές. Πίσω από τα τείχη του, φυλούσε την πολύτιμη γι’ αυτούς μαστίχα, αφού ήταν και παραμένει ένα από τα κυριότερα Μαστιχοχώρια του νησιού.
Πετρόχτιστα, Επιβλητικά και με Δαιδαλώδη σοκάκια
Τα Μεστά δεν έπαψαν να κατοικούνται έκτοτε, διατηρώντας ωστόσο αναλλοίωτη στο πέρασμα των αιώνων την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά, με χαρακτηριστικό γνώρισμά τους την πέτρα που δομεί το χωριό μέσα και έξω από το τείχος, μέσα κι έξω από τα οικήματα· ακόμη και τα αντικριστά καθίσματα στα παράθυρα, οι λεγόμενες «κουτσομπόλες», είναι κι αυτά πέτρινα!
Το πέτρινο εξωτερικό τους τείχος είναι η εξωτερική πλευρά των οικημάτων, που απλωνόταν ενιαία, σχηματίζοντας ένα πεντάγωνο. Το χτίσιμο αυτό, διατηρούσε τις στέγες κολλητά και στο ίδιο περίπου ύψος, επιτρέποντας στους κατοίκους να διατρέχουν πάνω από τα οικήματα και να αιφνιδιάζουν τους εισβολείς.
Στην ίδια φιλοσοφία οχύρωσης, σε όλες τις γωνιές του τείχους στέκονται εξωτερικοί μικροί πύργοι, ενώ η είσοδος στο καστροχώρι είναι δυνατή μόνο μέσα από δύο επιβλητικές πύλες, από όπου ξεκινούν στενά σοκάκια που διακλαδώνουν το εσωτερικό του οικισμού σκεπασμένα από καμάρες!
Το εσωτερικό του χωριού, πέτρινο και επιβλητικό, δαιδαλώδες και φωτοσκιασμένο, ζωντανεύει ρομαντικά την αίσθηση μιας άλλης εποχής. Πάνω στους πέτρινους τοίχους αναρριχώνται πολυετείς οι βλαστοί των φυτών, στολίζοντας το μεσαιωνικό περιβάλλον με κίτρινα, μοβ, κόκκινα και πορτοκαλί άνθη.
Μπουκαμβίλιες, μικρά ελαιόδεντρα, χαριτωμένες λεμονιές, κληματαριές και πράσινα φυλλώδη φυτά ξεπηδάνε μέσα από μικρά πέτρινα ανοίγματα είτε από γλάστρες-πυθάρια, αγκαλιάζοντας την πέτρα και διακοσμώντας τα σοκάκια. Τα δρομάκια (θόλοι) αυτά, όταν δεν οδηγούν στην πλατεία του χωριού, που οι ντόπιοι τη λένε «λιβάδι», οδηγούν σε αδιέξοδο.
